Landbrukseigedommar og buplikt

Oppdatert 18.11.2024

Eigedomane er grunnlaget for verdiskapinga i landbruket. Den som overtek ein  landbrukseigedom må søkje om konsesjon dersom eigedomen er utan bygningar, eller dersom eigedomen har eit samla areal på meir enn 100 dekar, eller eigedomen har meir enn 35 dekar fulldyrka og/eller overflatedyrka jord.

Konsesjonslova gjeld for dei fleste typar erverv (kjøp eller arv) av fast eigedom. Formålet med konsesjonslova er verne om produksjonsareala i landbruket, noko som blir gjort gjennom regulering og kontroll når fast eigedom blir kjøpt eller seld. Lova skal dessutan sikre eigar- og bruksforhold som er tenlege for samfunnet. Vi må til dømes ta omsyn også til framtidige generasjonar, landbruksnæringa, behov for utbyggingsgrunn, miljø og busetting.  

Buplikt

Det er eit politisk mål å ha busetjing i heile landet, noko som blant anna blir sikra gjennom buplikta. Plikta følgjer direkte av lova når den som har odel eller er i nær slekt med førre eigar, overtek ein eigedom med bustadhus og meir enn 35 dekar dyrka mark eller 500 dekar skog. Buplikt kan òg setjast som vilkår i ei konsesjonssak. Kommunen kan også innføre buplikt for dei som kjøper eller arvar heilårsbustader, utan omsyn til storleik på eigedomen. 

Jordlova

Jordlova speglar det landbrukspolitiske målet om å sikre arealressursane og halde oppe og styrkje ressursane på det enkelte bruket. Dette inneber mellom anna at den som eig dyrka mark, har ansvar for at jorda blir driven.

Jordlova har reglar om driveplikt, omdisponering av dyrka og dyrkbar jord, og om deling av landbrukseigedom. Kommunen behandlar og avgjer saker etter jordlova og konsesjonslova, og Statsforvaltaren er klageinstans.

Vis meir


Publisert 04.12.2012

Endringar i rundskriv om konsesjon og buplikt M-2/2009

Rundskrivet presiserer korleis konsesjonssaker som gjeld ”bebygd eiendom som er eller har vært brukt som helårsbolig” skal vurderast.


Publisert 04.12.2012

Auka beløpsgrense for prisvurdering ved konsesjon

I eit nytt rundskriv blir den nedre beløpsgrensa for prisvurdering av utbygde konsesjonspliktige landbrukseigedomar heva frå 1.5 millionar kr til 2.5 millionar kr. Målet er auka omsetning av landbrukseigedomar og styrking av busettinga i distrikta.


Publisert 01.06.2012

Får ikkje dele opp gardsbruk i Eigersund

Fylkesmannen opphever eit kommunalt jordlovsvedtak i Eigersund kommune fordi det er i strid med jordlova. Saka gjeld deling av jordbruksarealet frå eit velfungerande bruk. Det frådelte arealet var tenkt nytta til etablering av forsøksgard og kompetansesenter for utvikling av spesialisert storfekjøtproduksjon.


Publisert 21.02.2012

Ny bruk av landbruksbygg er ei utfordring

Dette kom fram på eit seminar som Fylkesmannen arrangerte for administrasjonen og dei folkevalde i kommunane. Tema for seminaret var "Bruk av ledige driftsbygningar - ein trussel eller ressurs for aktiv landbruksdrift?"


Publisert 24.01.2012

Ny gebyrforskrift for konsesjons- og delingssaker frå 1. januar

Statens landbruksforvaltning har vedteke ny gebyrforskrift der det er sett faste maksimalsatsar for gebyra.


Publisert 19.01.2012

Stor interesse for verdsetjing av gardsbruk

Onsdag 15.12.10 arrangerte Fylkesmannen si landbruksavdeling kurs i verdsetjing av landbrukseigedommar etter konsesjonslova. 75 deltakarar frå kommunar, takstfirma, rekneskapslag m.m. deltok med stort engasjement og mange fagleg gode spørsmål og erfaringar.