Landbrukseigedommar og buplikt

Oppdatert 18.11.2024

Eigedomane er grunnlaget for verdiskapinga i landbruket. Den som overtek ein  landbrukseigedom må søkje om konsesjon dersom eigedomen er utan bygningar, eller dersom eigedomen har eit samla areal på meir enn 100 dekar, eller eigedomen har meir enn 35 dekar fulldyrka og/eller overflatedyrka jord.

Konsesjonslova gjeld for dei fleste typar erverv (kjøp eller arv) av fast eigedom. Formålet med konsesjonslova er verne om produksjonsareala i landbruket, noko som blir gjort gjennom regulering og kontroll når fast eigedom blir kjøpt eller seld. Lova skal dessutan sikre eigar- og bruksforhold som er tenlege for samfunnet. Vi må til dømes ta omsyn også til framtidige generasjonar, landbruksnæringa, behov for utbyggingsgrunn, miljø og busetting.  

Buplikt

Det er eit politisk mål å ha busetjing i heile landet, noko som blant anna blir sikra gjennom buplikta. Plikta følgjer direkte av lova når den som har odel eller er i nær slekt med førre eigar, overtek ein eigedom med bustadhus og meir enn 35 dekar dyrka mark eller 500 dekar skog. Buplikt kan òg setjast som vilkår i ei konsesjonssak. Kommunen kan også innføre buplikt for dei som kjøper eller arvar heilårsbustader, utan omsyn til storleik på eigedomen. 

Jordlova

Jordlova speglar det landbrukspolitiske målet om å sikre arealressursane og halde oppe og styrkje ressursane på det enkelte bruket. Dette inneber mellom anna at den som eig dyrka mark, har ansvar for at jorda blir driven.

Jordlova har reglar om driveplikt, omdisponering av dyrka og dyrkbar jord, og om deling av landbrukseigedom. Kommunen behandlar og avgjer saker etter jordlova og konsesjonslova, og Statsforvaltaren er klageinstans.

Vis meir


Publisert 11.07.2017

Nei til konsesjon for erverv av tilleggsjord grunna lang avstand

Ein bonde i Flekkefjord får ikkje utvide garden sin med kjøp av tilleggsjord 27 kilometer unna. Landbruksdirektoratet støttar eit vedtak frå Fylkesmannen i Rogaland, og seier nei til konsesjon grunna lang avstand mellom eigedomane.


Publisert 22.06.2017

Viktige endringar i konsesjonslova, odelslova og jordlova

Onsdag 21. juni blei lovendringar i konsesjonslova sanksjonert av Kongen i Statsråd. Endringane i reglane om priskontroll ved erverv av reine skogeigedomar trer i kraft 1. juli i år. Endringane i heving av arealgrensene for konsesjonsplikt, buplikt og odlingsjord, endringer i konsesjonsplikta ved erverv av ubebygde tomter og endring i reglane om driveplikt trer i kraft 1. september.


Publisert 24.04.2017

Forslag om endringar i jord- og konsesjonslovgivinga er lagt fram for Stortinget

Regjeringa føreslår fleire endringar i konsesjonslova, jordlova og odelslova. Stortinget må behandla forslaga før eventuelle endringar blir gjort gjeldande.


Publisert 22.09.2016

Konsesjonslova må utviklast - ikkje avviklast

Regjeringa føreslår store endringar av konsesjonslova. Mange fleire jord- og skogeigedommar vi bli utan konsesjonsplikt eller priskontroll. Fylkesmannen i Rogaland rår frå endringar i konsesjonslova, jordlova og odelslova slik høyring og konsekvensutgreiinga er til nå.


Publisert 13.07.2016

Leigejord i Rogaland

Omfanget av leigejord i Rogaland har nær dobla seg dei siste 15 åra, og er størst på Haugalandet og Jæren.


Publisert 29.06.2016

Forslag til endringar i konsesjonslova, jordlova og odelslova

Landbruks- og matdepartementet har no sendt på høyring forslag til endringar i konsesjonslova, jordlova og odelslova. Høyringsfristen er sett til 26. september 2016. 


Publisert 22.06.2016

For høg pris i tre konsesjonssaker i Randaberg

Fylkesmannen gjer om vedtak der Randaberg kommune har gitt konsesjon til tre gardbrukarar for kjøp av tilleggsjord.


Publisert 25.02.2016

Auka beløpsgrense for prisvurdering ved konsesjon

Beløpsgrensa ved prisvurdering etter konsesjonslova er heva frå 2,5 til 3,5 millionar kroner, og tidlegare brev om å ikkje legge avgjerande vekt på pris ved konsesjonsvurderinga fell bort.


Publisert 18.02.2016

Priskontrollen gjeld framleis

Tysdag 16. februar behandla Stortinget Landbruks- og matdepartementet sitt forslag om endringar i konsesjonslova og tvangsfullbyrdingslova (oppheving av priskontroll).


Publisert 21.12.2015

Nye hjelpemiddel for vedlikehald av arealkartet AR5

NIBIO har laga eit nytt datasett som skal gjere det enklare å registrere endringar i arealressurskartet AR5.