Verneområde

Oppdatert 19.11.2024

Den største trusselen mot naturmangfaldet i Noreg er at leveområde for dyr og plantar blir øydelagde og delte opp. Naturreservat, nasjonalparkar og andre verneområde bidreg til å ta vare på naturverdiar og bevare område av internasjonal, nasjonal og regional verdi. Verneområde kan også opprettast for å ta vare på eigenart og kulturminne i landskapet.

Forvaltning av verneområda

Ansvaret for å forvalte verneområda er delt mellom sentrale og lokale styresmakter. Statsforvaltaren er forvaltningsstyresmakt i dei fleste naturreservata. Frå 2010 har kommunar med areal i nasjonalparkar og større landskapsvernområde fått tilbod om å overta forvaltningsansvaret. Det er oppretta fleire interkommunale verneområdestyre. Ein statleg tilsett verneområdeforvaltar er sekretær for styra.

Forvaltningsstyresmaktene skal først og fremst handheve vernereglane og utarbeide forvaltnings- og skjøtselsplanar. Dei har også ansvar for informasjon og merking i verneområda. Dette gjer dei i samarbeid med Statens naturoppsyn (SNO).

Du kan ferdast i verneområda

Allemannsretten gir deg høve til å ferdast fritt i verneområda. All ferdsel må skje omsynsfullt, slik at dyr og plantar ikkje blir skadde eller forstyrra. I enkelte område kan det vere ferdselsforbod delar av året, som i hekke- og yngletida. Av omsyn til dyrelivet er det forbode å jakte i fuglefredingsområde og ein del naturreservat, men i mange verneområde kan du jakte og fiske så sant du har gyldig jakt- og fiskekort. Du kan fritt plukke bær og sopp.

Det er eit mål at motorisert ferdsel i verneområda skal avgrensast, både av omsyn til dyre- og plantelivet og faren for sporskadar, og for at ein skal kunne oppleve naturen utan forstyrrande bråk. Du kan søkje om å drive motorferdsel i eit verneområde. Det er Statsforvaltaren som behandlar søknaden.

Reglar for å fly dronar i naturen

Dersom du skal fly drone i naturområde, må du først sjekke om det er spesielle restriksjonar der du ønskjer å fly. Sjølv om du ikkje er i eit område med restriksjonar, må du sørge for at droneflyginga ikkje uroar til dømes fugle- eller dyreliv.

Dei generelle reglane for å fly dronar, finn du på Luftfartstilsynets nettsider om dronar og modellfly.

Kva andre reglar som gjeld for å fly dronar, avheng av kvar du er. Dersom området ligg i eit naturvernområde, må du undersøkje kva reglar som gjeld for akkurat dette området. Alle verneområde har ei verneforskrift som gir reglar for området. Miljødirektoratets nettsider har ei kartløysing som gjer det lett å finne ut om eit område er verna. I kartløysinga finn du også lenke til verneforskrifta som gjeld.

Som hovudregel er bruk av dronar forbode i nasjonalparkane og dei store landskapsvernområda. Dette er både av omsyn til dyrelivet, og av omsyn til friluftsliv og ro.

Dersom du ønskjer å fly drone i eit verneområde der det er forbode, må du først søkje om løyve. Søknaden skal sendast til den instansen som har forvaltningsmynde for verneområdet. Verneforskrifta har informasjon om kven som har forvaltningsmynde.

Vis meir


Publisert 24.04.2023

Nytt folkemøte i Årdal om ei mogeleg utviding av Jotunheimen nasjonalpark

Tirsdag 2. mai inviterer vi til eit nytt folkemøte i Årdal om ei mogeleg utviding av Jotunheimen nasjonalpark. Møtet er ei oppfølging av tema som vart teke opp på første folkemøte. Velkomen!


Publisert 20.04.2023

Kartlegging av marint naturmangfald i utvalde grunne område i Sognefjorden

Pipereinsar, ålegras og daudmannshand er nokre av artane som trivst i grunne område i indre delar av Sognefjorden. Med oppstarten av marin verneprosess som bakteppe har vi fått kartlagt marint naturmangfald på utvalde stader, og no er rapporten klar. 


Publisert 19.04.2023

Vi inviterer kommunar til digitalt møte om oppdrag om bevaring av verdifull natur

Statsforvaltaren har fått i oppdrag frå Miljødirektoratet om å gå i dialog med kommunane om kandidatområde for vern av bevaring av verdifull natur. 


Publisert 20.03.2023, Sist endra 20.03.2023

Ser vi ikkje skogen for berre tre?

Skogen husar over halvparten av alle artar i Noreg. Han utfører vitale tenester for oss menneske og er heilt avgjerande i kampen mot klimaendringane. Skogen står også lageleg til for hogg. 


Publisert 10.03.2023

Bli besøkssenter på vestsida av Jotunheimen?

Eit besøkssenter for nasjonalpark skal spreie kunnskap og skape merksemd om natur, verneområde og friluftsliv. Fram til 12. april 2023 kan kandidatar søkje Miljødirektoratet om autorisasjon for å bli besøkssenter på Jotunheimens vestside. 


Publisert 09.03.2023

Folkemøte i Luster om ei mogeleg utviding av Jotunheimen nasjonalpark

Torsdag 23. mars inviterer vi til ope folkemøte i Luster om ei mogeleg utviding av Jotunheimen nasjonalpark. Velkomen!


Publisert 03.02.2023

Vi tilrår frivillig vern av skog på Osøyra i Kinn

Vi tilrår vern av Osøyra som naturreservat, eit stort område rikt på regnskogskvalitetar i Kinn kommune. Med status som naturreservat vil naturverdiane i disse områda bli godt varetekne for framtida. 


Publisert 06.01.2023

Folkemøte i Årdal om ei mogeleg utviding av Jotunheimen nasjonalpark

Den 18. januar inviterer vi til ope folkemøte i Årdal om ei mogeleg utviding av Jotunheimen nasjonalpark. Velkomen!


Publisert 16.12.2022

Sju nye skogområde verna i Vestland

Den 16. desember 2022 vart sju skogområde i Vestland verna av Kongen i statsråd. Totalt utgjer nytt verneareal om lag 10 300 dekar, og sikrar eit mangfald av artar og viktige naturtypar i skog som vi har eit særleg ansvar for å ta vare på.


Publisert 16.12.2022

Høyring av frivillig skogvern for Vestreim i Sogndal kommune

Som ein del av arbeidet med å ta vare på naturmangfaldet i Vestland fylke sender vi ut framlegg til frivillig skogvern av Vestreim i Sogndal kommune. Du er velkommen til å sende innspel i høyringsfasen innan 19. februar 2023.